Παγκόσμια, αυτόματη και υποχρεωτική τραπεζική ανταλλαγή πληροφοριών

Του Γιώργου Δαλιάνη

Η οδηγία 2014/107/ΕΕ, που υιοθετήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2014, επεκτείνει σημαντικά το πεδίο εφαρμογής της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών για φορολογικούς σκοπούς, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.

Η σημασία της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών, ως μέσο για την καταπολέμηση της διασυνοριακής φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής έχει πρόσφατα αναγνωριστεί και σε διεθνές επίπεδο (G20 και G8). Μετά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των Η.Π.Α. και των χωρών, που ανήκουν στον ΟΟΣΑ, υπήρξε απόφαση των G20 για αξιοποίηση των συμφωνιών, που επιτεύχθηκαν για  την ανάπτυξη ενός ενιαίου παγκόσμιου προτύπου για την αυτόματη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών.

Το κοινό πρότυπο αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών (AEOI – Automatic Exchange Of Information Standard) αναπτύχθηκε και υλοποιείται από τον ΟΟΣΑ,  βασίζεται και αξιοποιεί πολλά στοιχεία του περίφημου Αμερικάνικου πληροφοριακού συστήματος (FACTA).

Θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2016 και η πρώτη τραπεζική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών, που το έχουν αποδεχθεί (σχεδόν το σύνολο των κρατών μελών του ΟΟΣΑ), θα γίνει μέχρι την 30η Νοεμβρίου 2017.

Στο σημείο αυτό θα καταγράψουμε ποιες πληροφορίες ανταλλάσσονται, ποιοι  φορείς εκτός από τις τράπεζες έχουν την υποχρέωση για την παροχή πληροφοριών και τέλος για ποια ακριβώς πρόσωπα παρέχονται οι πληροφορίες.

Πληροφορίες που ανταλλάσσονται

 Υπόλοιπα λογαριασμών τέλους ημερολογιακού έτους και αναλυτική καρτέλα κίνησης του λογαριασμού, στην οποία δεν θα αναφέρονται οι συνήθεις κινήσεις ανάληψης ή κατάθεσης, αλλά μόνο οι κινήσεις που αφορούν:

  • Τόκους,
  • Μερίσματα,
  • Αποδόσεις από ασφαλιστικά συμβόλαια,
  • Τίμημα πώλησης οποιωνδήποτε περιουσιακών στοιχείων (ακίνητα, μετοχές κλπ.).

Φορείς διαβίβασης πληροφοριών 

  • Τράπεζες,
  • Χρηματιστηριακές εταιρείες,
  • Οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων,
  • Ασφαλιστικές εταιρίες.

Δικαιούχοι 

Τα φυσικά πρόσωπα, βάσει της φορολογικής κατοικίας και του αριθμού φορολογικού μητρώου που δηλώνουν. Εδώ πρέπει να διευκρινισθεί,  ότι υπάρχει υποχρέωση ταυτοποίησης πραγματικού δικαιούχου  για νομικές οντότητες που το εισόδημά τους προέρχεται από:

  • Τόκους ή οποιοδήποτε άλλο εισόδημα παράγεται από χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία
  • Δικαιώματα ή οποιοδήποτε άλλο εισόδημα παράγεται από πνευματική ιδιοκτησία
  • Μερίσματα και εισόδημα από τη μεταβίβαση μετοχών
  • Εισόδημα από κινητά περιουσιακά στοιχεία
  • Εισόδημα από ακίνητη περιουσία και τέλος
  • Εισόδημα από ασφαλιστικές, τραπεζικές και άλλες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες.

Επιπτώσεις και μελλοντικές εξελίξεις 

Η πληροφορία πηγαίνει αυτόματα στον έλεγχο και όχι ο έλεγχος στην αναζήτησή της. Με αυτό τον τρόπο διαπιστώνεται φορολογητέα ύλη που ήταν άγνωστη στις φορολογικές αρχές. Παράλληλα η οδηγία 2011/16/ΕΕ (ν.4170/2013) προβλέπει αμοιβαία διοικητική συνδρομή στην είσπραξη φορολογικών απαιτήσεων. Σήμερα, με την ανάπτυξη των πληροφοριακών συστημάτων, ιδιαίτερα των τραπεζών, το έργο της συλλογής πληροφοριών γίνεται ευκολότερο και όλα τα κράτη ελπίζουν να βάλουν εμπόδια στην εύκολη διακίνηση κεφαλαίων.

Συμπέρασμα 

Η αυτόματη τραπεζική ανταλλαγή πληροφοριών δημιουργεί νέες ευκαιρίες στις Ελληνικές φορολογικές αρχές, για τη συλλογή φόρων, αρκεί να επωφεληθεί και να αξιοποιήσει τις σημαντικές πληροφορίες, που θα της παρασχεθούν. Με την αναμενόμενη εφαρμογή του περιουσιολογίου είναι ανάγκη να θεσπιστούν κίνητρα για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων.