Παρακρατήσεις φόρου και η απόδοσή τους

Βασικά πλεονεκτήματα έναντι των άλλων εταιρικών μορφών

Του Γιώργου Δαλιάνη

Γιώργος ΔαλιάνηςΟ πρόσφατα ψηφισθείς νόμος 4254/2014 προσέθεσε και αυτός ένα μικρό λιθαράκι στο πύργο της Βαβέλ. Μερικώς τροποποιεί, συμπληρώνει και ερμηνεύει τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.).

Στο παρόν κείμενο θα παραθέσουμε τις διατάξεις του άρθρου 64 του ν.4172, όπως ισχύουν σήμερα και συνοπτικά τα σχόλια και τις επεξηγήσεις μας, σε μια προσπάθεια να βοηθηθεί το έργο των λογιστηρίων των Ελληνικών επιχειρήσεων.

1. Οι συντελεστές παρακράτησης του φόρου είναι:

Α) Για μερίσματα δέκα τοις εκατό (10%).

Με τη διανομή, ο παρακρατούμενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση μόνο για τα φυσικά πρόσωπα. Υπάρχει απαλλαγή της παρακράτησης για ορισμένες ενδοομιλικές πληρωμές και κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 63 του Κ.Φ.Ε. Κατά τη διανομή των κερδών, οι αμοιβές, που καταβάλλονται στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου θεωρούνται μέρισμα και παρακρατείται φόρος μερισμάτων 10% και εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των φυσικών προσώπων μελών Διοικητικού Συμβουλίου. Έγγραφο Υπουργείου Οικονομικών Δ12Α 1058454 ΕΞ 8.4.2014.

Β) Για τόκους δεκαπέντε τοις εκατό (15%).

Για τους τόκους, που υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου, ο παρακρατούμενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση μόνο για τα φυσικά πρόσωπα. Για τα νομικά πρόσωπα αποτελεί φορολογητέο εισόδημα και φορολογείται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις και ο παρακρατηθείς φόρος συμψηφίζεται, μειώνοντας τον τελικό προς απόδοση φόρο του νομικού προσώπου.

Γ) Για δικαιώματα (royalties) και λοιπές πληρωμές είκοσι τοις εκατό (20%).

Η παρακράτηση φόρου στα δικαιώματα περιορίζεται μόνο στα φυσικά πρόσωπα και στους μη κατοίκους Ελλάδος (φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες). Τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες, που έχουν τη φορολογική τους έδρα εκτός Ελλάδος, μπορούν να κάνουν χρήση των συμβάσεων περί αποφυγής διπλής φορολογίας, που βρίσκονται σε ισχύ. Ενδεικτικά, οι αμοιβές για συγγραφικά δικαιώματα σε συγγραφείς, μουσουργούς, ποιητές, υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 20%, και με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση.

Δ) για αμοιβές για τεχνικά έργα, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες είκοσι τοις εκατό (20%).

Κατ’ εξαίρεση, για τις αμοιβές, που εισπράττονται από εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων και ενοικιαστών δημοσίων, δημοτικών και κοινοτικών ή λιμενικών προσόδων ο συντελεστής είναι τρία τοις εκατό (3%) επί της αξίας του, υπό κατασκευή έργου ή του μισθώματος, ανεξαρτήτως αν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα.

Υπόκειται σε παρακράτηση φόρου 20%, κάθε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στη Ελλάδα και λαμβάνει αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες. Στην περίπτωση αυτή, έχουν ισχύ οι συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας, που έχει υπογράψει η χώρα μας. Αν δεν υπάρχει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας ή δεν επιθυμεί ο λήπτης της αμοιβής να γίνει χρήση αυτής, για τον παρακρατηθέντα φόρο χορηγείται βεβαίωση, ώστε ο φόρος αυτός να συμψηφιστεί με το φόρο εισοδήματος που θα προκύψει στο τόπο της φορολογικής κατοικίας, του Νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας.

Αμοιβές Διευθυντών, ή μελών Δ.Σ. εταιρείας ή κάθε νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας δεν υπόκεινται σε παρακράτηση, γιατί οι αμοιβές αυτές αποτελούν εισόδημα από μισθωτή εργασία και φορολογούνται σύμφωνα με το άρθρο 12 του ν.4172. Προς αποφυγή οποιασδήποτε παρανόησης, θέλουμε να τονίσουμε εδώ, ότι οι αμοιβές αυτές καταχωρούνται στην ομάδα έξι (6) και αποτελούν δαπάνες εκπιπτόμενες και είναι διαφορετική η φορολογική αντιμετώπιση με τις αμοιβές, που προκύπτουν από τη διανομή κερδών, όπως αναλύσαμε στην πρώτη παράγραφο του παρόντος κειμένου.

Αμοιβές διοίκησης που υπόκεινται σε παρακράτηση είναι αυτές που καταβάλλονται σε συμβούλους διοίκησης μόνο φυσικά πρόσωπα (όχι εταιρείες και νομικά πρόσωπα). όπως εσωτερικών ελεγκτών, συμβούλων management, συμβούλων οργάνωσης και αναδιοργάνωσης τμημάτων της επιχείρησης.

Παρακρατείται φόρος 20% στις συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχουν φυσικά πρόσωπα (όχι Νομικά), που ρητά και περιοριστικά είχαν προσδιοριστεί στο άρθρο 48 του ν.2238/1994.

Δεν εμπίπτουν στις διατάξεις περί παρακράτησης οι αμοιβές σε φυσικά πρόσωπα που δεν εντάσσονται στα ελευθέρια επαγγέλματα με τον προηγούμενο Κ.Φ.Ε, δηλαδή ενδεικτικά δεν υπόκεινται σε παρακράτηση, περιοδεύοντες εμπορικοί αντιπρόσωποι (πωλητές με μπλοκάκι), εμπορικοί αντιπρόσωποι, συνεργεία καθαριότητας, συνεργεία αυτοκινήτων, υπηρεσίες φύλαξης και ασφάλειας.

Υπάρχει παρακράτηση 20% για τις αμοιβές, που καταβάλλονται με απόδειξη δαπάνης (τίτλο κτήσης) .

Σημαντική σημείωση, «σε περίπτωση που ο λήπτης της αμοιβής σύμφωνα με την περίπτωση δ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 62 είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, παρακράτηση φόρου σύμφωνα με την παράγραφο 1 ενεργείται μόνον εφόσον η συναλλαγή υπερβαίνει τα τριακόσια (300) ευρώ».

Διευκρινίσεις για αμοιβές τεχνικών έργων και εργολήπτες τεχνικών έργων.

Παρακρατείται φόρος 3% από τις αμοιβές, που καταβάλλονται σε εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων (Δημοσίων ή ιδιωτικών) ανεξαρτήτως αν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, που έχει φορολογική έδρα στην Ελλάδα ή την αλλοδαπή. Το ίδιο ποσοστό φόρου παρακρατείται και από τους υπεργολάβους που συμμετέχουν στην κατασκευή των παραπάνω έργων.

Ως τεχνικό έργο θεωρείται η εκτέλεση εργασιών κατασκευής πάσης φύσεως έργου (παραγωγή νέου έργου) ή προσθήκη σε υφιστάμενο. Τέτοια έργα είναι τα οικοδομικά, οδοποιίας, λιμενικά, μηχανολογικά, υδραυλικά κλπ. Τα έργα αυτά, μπορεί να εκτελεστούν από τους εργολήπτες ή υπεργολάβους αυτών με δικά τους υλικά ή με υλικά των ιδιοκτητών των έργων. Παρ’ ότι δεν έχει διευκρινισθεί, πιστεύουμε ότι θα υπάρχει η απαλλαγή παρακράτησης σε περίπτωση μερικής ή ολικής εκχώρησης του έργου σε κατασκευαστική κοινοπραξία, που προβλεπόταν από τον προηγούμενο Κ.Φ.Ε.

Οι αμοιβές των (φυσικών προσώπων) μηχανικών, υπομηχανικών, χημικών, γεωτεχνικών και γενικά συμβούλων, που εμπλέκονται στην κατασκευή των έργων, υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 20%.

Δεν διενεργείται παρακράτηση σε όλες τις τεχνικές υπηρεσίες, που δε συνδέονται με την εκτέλεση τεχνικού έργου, όπως αλουμινοκατασκευαστών, ξυλουργών, εγκαταστατών ψυκτικών και θερμικών μηχανημάτων, γιατί αυτοί τοποθετούν απλά έτοιμα προϊόντα.

Δεν υπόκεινται σε καμία παρακράτηση, οι υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής σε υφιστάμενα κτίρια από υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ελαιοχρωματιστές και λοιπούς τεχνίτες.

Με την Δ12Α 1052367 ΕΞ 27.3.2014 απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 20% οι μεταφορείς φυσικά πρόσωπα, για τις υπηρεσίες χερσαίων εμπορευματικών μεταφορών, που παρέχουν στις επιχειρήσεις.

Ε) Για την υπεραξία από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας, που αποκτά φυσικό πρόσωπο, δεκαπέντε τοις εκατό (15%).

Υπάρχει απαλλαγή από το φόρο υπεραξίας των ακινήτων, που αποκτήθηκαν πριν από 1.1.1995. Επίσης, απαλλάσσεται από το φόρο, υπεραξία ύψους 25.000 ευρώ, με την προϋπόθεση, ότι το προς πώληση ακίνητο βρίσκεται στη κατοχή του φυσικού προσώπου για μια πενταετία. Με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται και η φορολογική υποχρέωση.

2. Οι φορείς γενικής κυβέρνησης, εκτός από τις κεφαλαιουχικές εταιρείες, κατά την προμήθεια κάθε είδους αγαθών ή υπηρεσιών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, υποχρεούνται κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας αυτών, να παρακρατούν φόρο εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται στο καθαρό ποσό της αξίας των αγαθών ή υπηρεσιών με συντελεστή ως ακολούθως:

2.α. ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) για τα υγρά καύσιμα και τα προϊόντα καπνοβιομηχανίας,

2.β. ποσοστό τέσσερα τοις εκατό (4%) για τα λοιπά αγαθά
2.γ. ποσοστό οκτώ τοις εκατό (8%) για την παροχή υπηρεσιών.

Εξαιρούνται από την παρακράτηση φόρου οι υπόχρεοι του 2.α. όταν προμηθεύονται αγαθά ή τους παρέχονται υπηρεσίες και δεν απαιτείται σύμβαση, εφόσον η καθαρή αξία αυτών, κατά συναλλαγή, δεν υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα (150) ευρώ.

Στη συνέχεια αυτής της παραγράφου προβλέπονται αρκετές περιγραφόμενες εξαιρέσεις για πωλήσεις σε νομικά πρόσωπα, τα οποία αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο.

Να σημειώσουμε ότι με το ν.4254/2014 παρατάθηκε ο χρόνος απόδοσης των παρακρατούμενων μέχρι την 30η Απριλίου 2014.

ARTION Φορολογικές Λογιστικές Συμβουλευτικές Λογιστικό Γραφείο