Τεκμηρίωση τιμών ενδοομιλικών συναλλαγών (Transfer Pricing)

Πότε, πώς και ποιες οι κυρώσεις των μη συμμορφωμένων υπόχρεων εταιρειών

Των Κωνσταντίνου Νιφορόπουλου (Ορκωτός Ελεγκτής-Λογιστής)
και Κωστή Ν. Ντρούκα, MSc (Οικονομολόγος – Σύμβουλος Επιχειρήσεων)

Το άρθρο 11 του Ν. 4110/2013 «Ρυθμίσεις στη φορολογία εισοδήματος, ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών και λοιπές διατάξεις» παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές τόσο στην απεικόνιση και υποβολή, όσο και στον έλεγχο της τεκμηρίωσης των τιμών των ενδοομιλικών συναλλαγών.

Αρχικά, η Κατάσταση των Ενδοομιλικών Συναλλαγών, του άρθρου 26 παρ.4 Ν. 3728/2008 καταργείται, και πλέον οι υπόχρεες εταιρείες θα υποβάλλουν ηλεκτρονικά Συνοπτικό Πίνακα Πληροφοριών στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών (ΓΓΠΣ). Ο εν λόγω πίνακας, θα αποτελεί ένα είδος φόρμας εισαγωγής δεδομένων και θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργική ταυτότητα της επιχείρησης, όπως τον όμιλο στον οποίο ανήκει, τις λειτουργίες που επιτελεί και τους κινδύνους που αναλαμβάνει, καθώς και κατάλογο με τις ενδοομιλικές συναλλαγές προς τεκμηρίωση, οι οποίες πραγματοποιούνται εντός της οικείας διαχειριστικής περιόδου και σύντομη περιγραφή της μεθόδου τεκμηρίωσης που εφαρμόζεται. Παρόλα αυτά και ενώ απομένει λιγότερο από ένας μήνας έως την καταληκτική ημερομηνία (10η Μαΐου) για την υποβολή του Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών, η συγκεκριμένη εφαρμογή δεν είναι ακόμα διαθέσιμη από το “site” της ΓΓΠΣ.

Όσον αφορά στις κυρώσεις και για την καλύτερη κατανόηση των σχετικών προστίμων, θα πρέπει να χωρίσουμε τις οικονομικές χρήσεις σε δύο χρονικές περιόδους, ανάλογα με την ισχύ του παλαιού και του νέου νομοθετικού πλαισίου.

1. Πρόστιμα – Κυρώσεις (Για οικονομικές χρήσεις 2008 – 2011)

Με βάση το άρθρο 26 του Ν. 3728/2008 του Υπουργείου Ανάπτυξης, αλλά και τις μετέπειτα ερμηνευτικές εγκυκλίους τα πρόστιμα ή/και κυρώσεις αφορούν στα εξής:

1. Αυτοτελές χρηματικό πρόστιμο, ίσο με το 10% της αξίας των συναλλαγών, για τις οποίες δεν τέθηκε στην διάθεση του ελέγχου ο οικείος φάκελος τεκμηρίωσης ή δεν υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα οι προβλεπόμενες καταστάσεις ενδοομιλικών συναλλαγών.

2. Χρηματικό πρόστιμο 5.000 ευρώ για την μη τήρηση της αρχής των ίσων αποστάσεων.

Όσον αφορά τις κυρώσεις για το Υπουργείο Οικονομικών στο άρθρο 39 & 39Α αναφέρεται ότι, αν κατά το φορολογικό έλεγχο διαπιστωθεί η μη τήρηση ή ελλιπής τήρηση των στοιχείων ή αν τα στοιχεία τεκμηρίωσης αυτά δεν τεθούν στη διάθεση της φορολογικής αρχής μέσα στην προθεσμία των 30 ημερών, επιβάλλεται ειδικό πρόστιμο ίσο με το είκοσι τοις εκατό (20%) της αξίας των συναλλαγών για τις οποίες δεν τηρήθηκαν ή τηρήθηκαν ελλιπώς ή δεν τέθηκαν υπόψη της φορολογικής αρχής τα στοιχεία τεκμηρίωσης.

2. Πρόστιμα – Κυρώσεις (Για οικονομικές χρήσεις από 2012 και έπειτα….)

1. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής του συνοπτικού πίνακα πληροφοριών επιβάλλεται αυτοτελές πρόστιμο υπολογιζόμενο σε ποσοστό 1/1000 των δηλούμενων ακαθάριστων εσόδων της υπόχρεης σε υποβολή επιχείρησης. Το παραπάνω πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των χιλίων (1.000) ευρώ και μεγαλύτερο των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.

2. Σε περίπτωση μη υποβολής του συνοπτικού πίνακα πληροφοριών ή μη διάθεσης του φακέλου τεκμηρίωσης στην αρμόδια ελεγκτική αρχή, επιβάλλεται αυτοτελές πρόστιμο υπολογιζόμενο σε ποσοστό ένα εκατοστό (1/100) των δηλουμένων ακαθάριστων εσόδων της υπόχρεης σε υποβολή επιχείρησης. Το παραπάνω πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ και μεγαλύτερο των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο γεγονός ότι στις περιπτώσεις που προκύπτει ένα εύρος τιμών ή κέρδους, το οποίο γίνεται δεκτό από τη φορολογική αρχή, οι τιμές των ενδοομιλικών συναλλαγών προσδιορίζονται σε οποιαδήποτε τιμή ή ποσοστό κέρδους εντός του αποδεκτού εύρους. Αν όμως το εύρος που προκύπτει δεν γίνεται αποδεκτό από τη φορολογική αρχή, η τελευταία προσδιορίζει τις τιμές των ενδοομιλικών συναλλαγών στην τιμή της διαμέσου.

Σημαντικές εξαιρέσεις επί των προστίμων:

Ειδικά για υποθέσεις εκπρόθεσμης υποβολής της κατάστασης που προβλέπεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 26 του ν. 3728/2008, για τις οποίες μέχρι τη δημοσίευση του Ν. 4110/2013, δεν έχει βεβαιωθεί το προβλεπόμενο πρόστιμο, επιβάλλεται επίσης το αυτοτελές πρόστιμο του 1/1000 των δηλούμενων ακαθάριστων εσόδων της υπόχρεης σε υποβολή επιχείρησης. Το παραπάνω πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των χιλίων (1000) ευρώ και μεγαλύτερο των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ).

Όλα τα ανωτέρω, αφορούν τις συνδεδεμένες επιχειρήσεις που πραγματοποιούν ενδοομιλικές συναλλαγές που ξεπερνούν αθροιστικά τις 100.000 ευρώ, για επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών έως και 5 εκ. ευρώ, ενώ για τις συνδεδεμένες επιχειρήσεις με μεγαλύτερο των 5 εκ. ευρώ τζίρο, το όριο προς τεκμηρίωση αυξάνεται στα 200.000 ευρώ αθροιστικά. Τα εν λόγω όρια, όπως ορίζονται στον Ν.4110/2013, προκαλούν μία σχετική ασάφεια όσον αφορά στο ύψος των συναλλαγών που πραγματικά υπόκεινται σε τεκμηρίωση. Για παράδειγμα, αν μεταξύ δύο συνδεδεμένων επιχειρήσεων πραγματοποιηθούν συναλλαγές α) 93.000 € και β) 9.000 €, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακόμα και η συναλλαγή των 9.000 € θα τύχει τεκμηρίωσης!? Με την προϋπόθεση ότι ισχύει η προαναφερόμενη καταληκτική ημερομηνία της 10ης Μαΐου, θεωρούμε ότι η σχετική Υπουργική απόφαση θα πρέπει να εκδοθεί άμεσα (η αρχική ημερομηνία ήταν στις 23-02-2013) ούτως ώστε να δοθούν όλες οι απαραίτητες διευκρινίσεις στις πρακτικές ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου νομοθετικού πλαισίου. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για να προβούν όλοι οι εμπλεκόμενοι, ελεγχόμενοι και ελεγκτές, στις απαραίτητες ενέργειες ορθολογικής τεκμηρίωσης αφενός και ουσιαστικού ελέγχου αφετέρου.