Αμοιβές μελών Δ.Σ. των ΑΕ και διαχειριστών ΕΠΕ και ΙΚΕ

Του Γιώργου Δαλιάνη

Οι διευθύνοντες και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου των ανωνύμων εταιρειών, οι διαχειριστές των ΕΠΕ και ΙΚΕ, για τις προσφερόμενες από αυτούς υπηρεσίες διοίκησης δύνανται να μην απαιτήσουν αμοιβή.

Εφόσον όμως αμείβονται, υπάρχει διάκριση στον τρόπο λήψης των αμοιβών και στον τρόπο φορολόγησης αυτών.

Αμοιβές (άρθρο 24 παρ.1 του N.2190/1920) λαμβανόμενες από τα καθαρά κέρδη χρήσης, καταχωρούμενες   στον πίνακα διάθεσης κερδών.

Οι αμοιβές αυτές λαμβάνονται από τα απομένοντα καθαρά κέρδη, μετά την αφαίρεση του σχηματισθέντος τακτικού αποθεματικού και του διανεμηθέντος υποχρεωτικού μερίσματος, εφόσον βέβαια υφίσταται σχετική υποχρέωση για σχηματισμό αποθεματικού και διανομή μερίσματος.

Με την εφαρμογή του Ν.4172 / 2013 και σύμφωνα με τη παράγραφο 1 του άρθρου 36, κατά την καταβολή των αμοιβών ενεργείται παρακράτηση φόρου 10%. Με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων γι’ αυτά τα εισοδήματα. Η διοίκηση εξέδωσε τις ακόλουθες σχετικές αποφάσεις:

Δ12Α 1055825 ΕΞ 3.4.2014,

Δ12Α 1039466 ΕΞ 4.3.2014,

Δ12Α 1058454 ΕΞ 8.4.2014.

Αμοιβές (άρθρου 24 παρ.3 και άρθρο 23α παρ.2 του N.2190/1920 ) για υπηρεσίες μελών ΔΣ (και των εξομοιωμένων με αυτές διαχειριστών ΕΠΕ και ΙΚΕ), παρεχόμενες στην εταιρεία με βάση ειδική σχέση μισθώσεως εργασίας ή εντολής και καταχωρούμενες στα έξοδα της εταιρείας.

Οι δαπάνες αυτές εκπίπτουν κατά το προσδιορισμό του κέρδους από τα ακαθάριστα έσοδα .

Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 12 του Ν.4172/2013 (ΚΦΕ), ο οποίος ισχύει από την 1.1.2014, οι αμοιβές των μελών του ΔΣ ανώνυμης εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, άρα ΕΠΕ και ΙΚΕ, θεωρείται εισόδημα από μισθωτή εργασία. Επίσης, με τις παραγράφους 1 και 3 του άρθρου 60 του ΚΦΕ, το μηνιαίο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου με βάση την ισχύουσα κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων, μετά από προηγούμενη αναγωγή σε ετήσια. Ο φόρος που παρακρατείται μειώνεται κατά  ποσοστό 1,5%,  κατά την παρακράτησή του.

Για τις αμοιβές αυτές οι δικαιούχοι δεν έχουν υποχρέωση ασφάλισης στο ΙΚΑ, αλλά μπορούν να είναι ασφαλισμένοι σε άλλο ασφαλιστικό φορέα όπως για παράδειγμα στον ΟΑΕΕ.

Οι αμοιβές αυτές υπόκεινται σε παρακράτηση τέλους χαρτοσήμου 1,2%  σύμφωνα με το άρθρο15ε παρ.7 Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου

Για τον υπολογισμό της παρακράτησης του φόρου, αφαιρούνται οι καταβληθείσες από το λήπτη της αμοιβής ασφαλιστικές εισφορές.

Αμοιβές εταίρων και διαχειριστών ομορρύθμων και ετερορρύθμων εταιρειών.

Στην παράγραφο αυτή θα σταθούμε στο χειρισμό της λήψης και φορολόγησης αυτών των αμοιβών.

Με τις διατάξεις του άρθρου 31 του Ν.2238/1994, που ίσχυαν μέχρι 31.12.2013, είχε γίνει δεκτό ότι δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των ΟΕ και ΕΕ, οι μισθοί και οι κάθε είδους απολαβές που καταβάλλονται στους εταίρους και διαχειριστές, οι οποίοι είναι παράλληλα και εταίροι των εταιριών, έστω και εάν για τους μισθούς και τις αμοιβές αυτές συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις αναγνώρισης της δαπάνης (καταβολή εισφορών στο ΙΚΑ κλπ.).  Εξέπιπταν μόνο οι αμοιβές των έμμισθων διαχειριστών, οι οποίοι δεν είχαν εταιρική    συμμετοχή στην εταιρεία που διαχειρίζονταν τις εταιρικές υποθέσεις.

Σήμερα όμως, με τις διατάξεις της περίπτωσης δ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του Ν.4172/2013 ορίζεται ότι, για τους σκοπούς του ΚΦΕ, εργασιακή σχέση υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες ως διευθυντής ή μέλος του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας. Το εισόδημα αυτό, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 15 και 16 του ΚΦΕ, θεωρείται εισόδημα μισθωτών υπηρεσιών ανεξάρτητα του φορέα ασφάλισης. Ο νόμος σε καμία περίπτωση δεν εξαιρεί τις καταβληθείσες αμοιβές σε μέλη και διαχειριστές των ομορρύθμων και ετερορρύθμων εταιρειών.

Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι υπάρχει εξίσωση στον τρόπο φορολόγησης όλων των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων και ο συντελεστής φορολογίας είναι ίδιος για όλους.

Στο σημείο αυτό οφείλουμε να τονίσουμε ότι επειδή οι νόμοι στην Ελλάδα ερμηνεύονται «στενά» και πάντα κατά γράμμα, η γενική αναφορά ότι στις αμέσως προηγούμενες διατάξεις εμπίπτει κάθε νομικό πρόσωπο και οντότητα μπορεί να υποκρύπτει και εκπλήξεις, καθώς δεν αναφέρονται ρητά ένα προς ένα τα εν λόγω νομικά πρόσωπα. Η διοίκηση πρέπει να πάρει άμεσα ξεκάθαρη θέση  σχετικά με το φορολογικό καθεστώς αυτών των αμοιβών στις περιπτώσεις των προσωπικών εταιρειών (ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες κλπ), παρότι ο νόμος δείχνει καταρχήν πλήρως αποσαφηνισμένος.